Piotrkowskie Towarzystwo Przyrodnicze

Projekty

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Czynna ochrona siedlisk i gatunków na terenie kopalni Biała Góra
  • Projekt – nowe rezerwaty przyrody
  • Ochrona kolonii nietoperzy w Parzniewicach Dużych

                Czynna ochrona siedlisk i gatunków na terenie kopalni Biała Góra

Projekt realizowany przez PTP mający na celu zachowanie stanowiska widłaczka torfowego oraz wzmocnienie populacji gągoła, rybitw i mew. Realizowane działania to: utrzymywanie stanu półotwartego i przeciwdziałanie zarastaniu stanowiska widłaczka ale także rosiczki okrągłolistnej, wywieszanie budek lęgowych dla ptaków, zwodowanie platformy lęgowej dla rybitw.

___

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

________________________________________________________________________

Rezerwaty przyrody – czas na comeback!

WSPÓŁPRACA:

rezer02.jpg
rezer06.jpg rezer08.jpg

Nawet pobieżna analiza stanu ochrony rezerwatowej w Polsce prowadzi do jednoznacznego wniosku, że ostatnie kilkanaście lat w tej dziedzinie to permanentny kryzys. Pomimo  zawartej w programie wykonawczym Krajowej Strategii Ochrony Różnorodności Biologicznej na lata 2007-2013 oceny, że potrzebujemy jeszcze co najmniej kilkuset rezerwatów, były lata, kiedy w całej Polsce powstawało ich zaledwie kilka. Są województwa, w których od wielu lat nie powstał żaden. Powierzchnia objęta w Polsce ochroną rezerwatową to zaledwie 0,5% powierzchni kraju, 8 razy mniej niż w Niemczech, 16 razy mniej niż w niektórych niemieckich landach, np. w sąsiadującej z Polską Brandenburgii!

Perspektyw na lepszą przyszłość także nie widać, nie posiadamy dziś żadnej aktualnej koncepcji rozwoju sieci rezerwatowej, ani w skali Polski, ani poszczególnych województw. Nie mają ich też zarządcy kluczowych dla ochrony rezerwatowej gruntów, np. Lasy Państwowe. Ochronie rezerwatowej nie podlegają obszary kwalifikujące się do niej w sposób bezsporny, kluczowe dla ochrony przyrody nie tylko Polski, ale i Europy, np. torfowiska doliny Rospudy.

Tymczasem rezerwaty to ciągle najskuteczniejsza forma ochrony i trwałego zabezpieczenia przyrody. Istnienie ich racjonalnej sieci, chroniącej reprezentatywną część naturalnych ekosystemów i siedlisk ginących gatunków, jest warunkiem koniecznym skutecznej ochrony przyrody w Polsce. Nie zastąpi ich ani Natura 2000, chroniąca wybrane, często wyrwane z szerszego kontekstu,  elementy przyrody, ani system protez typu powierzchni referencyjnych czy ostoi ksylobiontów, który można jednym podpisem, z dnia na dzień, unieważnić.

Dostrzegając pilną potrzebę pobudzenia aktywności w zakresie ochrony rezerwatowej, Klub Przyrodników, przy współpracy szerokiego grona przyrodników i skupiających ich organizacji, zamierza stworzyć współczesną koncepcję rozwoju ochrony rezerwatowej w Polsce. W oparciu o najlepszą dostępną wiedzę, zamierzamy przeanalizować aktualny stan ochrony rezerwatowej, zgromadzić informacje o obiektach kwalifikujących się do ochrony i wypracować społeczną koncepcję stopniowego uzupełniania sieci rezerwatów.

Zasadniczy mechanizm akcji będzie nawiązywał do tworzenia „shadow list” obszarów Natura 2000, opierając się na społecznym zaangażowaniu przyrodników. W każdym województwie akcją kierować będą koordynatorzy regionalni – specjaliści z zakresu ochrony przyrody, lub ich zespoły, współpracujący z zainteresowanymi osobami i instytucjami, gromadzący i weryfikujący dane.

Oceniamy, że w takim trybie da się zgromadzić, opracować i przeanalizować podstawowe informacje. Jeśli w trakcie prac uda się pozyskać środki zewnętrzne – projekt będzie rozbudowywany.
Zakładamy, że proponowane rezerwaty powinny spełniać łącznie cztery następujące warunki.

Po pierwsze, spełniać definicję ustawową, tj. być obszarami zachowanymi w stanie naturalnym lub mało zmienionym, obejmującymi ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Wpisanie na listę będzie wymagało wykazania tych „szczególnych wartości” i ich przynajmniej regionalnego znaczenia.

Po drugie, istotnie uzupełniać sieć rezerwatów uznanych dotychczas w województwie – obejmując takie składniki przyrody, albo przykłady takich procesów czy zjawisk ekologicznych, które w dotychczasowej sieci rezerwatów są niedostatecznie reprezentowane.

Po trzecie – można oczekiwać, iż ich utworzenie umożliwi trwałą, w założeniu wieczystą, ochronę „szczególnych wartości lub walorów” uzasadniających ich uznanie.

Po czwarte, dla ich ochrony niezbędne, albo optymalne, jest zastosowanie reżimu prawnego typowego dla rezerwatu przyrody, w szczególności, ich ochrona wymaga:
a) trwałego wyłączenia z normalnego reżimu gospodarowania, np. z gospodarki leśnej albo innych form użytkowania, tj. skuteczna i optymalna ochrona tego obiektu nie może być osiągnięta tylko przez modyfikacje prowadzonej w nim gospodarki, lub,
b) wyłączenia z obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej, tj. wyłączenia z obwodu rybackiego, lub,
c) trwałego wyłączenia z możliwości polowania, tj. wyłączenia z obwodu łowieckiego, lub,
d) czasowego lub stałego ograniczenia lub kontrolowania dostępu ludzi, tj. możliwości wstępu, poruszania się, korzystania z wód, lub,
e) starannego zaplanowania w formie planu ochrony, działań ochronnych nie przypominających form normalnie prowadzonej gospodarki.

Oprócz propozycji nowych rezerwatów gromadzić i analizować będziemy także projekty powiększenia obiektów istniejących, uzasadnione potrzebą poprawy integralności struktury i funkcji oraz zwiększenia skuteczności ich ochrony.

Na pierwszym etapie prac, w ciągu około roku, zamierzamy zgromadzić podstawową wiedzę o obiektach o których istnieją stosunkowo aktualne, nie starsze niż 10 lat, dane literaturowe bądź spójne i wiarygodne materiały niepublikowane, pozwalające wypełnić prostą kartę obiektu.

W perspektywie 2-3 lat przeanalizowane zostaną archiwalne koncepcje ulepszenia ochrony rezerwatowej, projekty i propozycje rezerwatów zawarte w istniejącej literaturze i dokumentach, programach ochrony przyrody nadleśnictw oraz materiałach lokalnych przyrodników. Wymagające tego propozycje zostaną zweryfikowane w terenie. Granice projektowanych obiektów zostaną wprowadzone do systemu GIS, a opisy zgromadzone w postaci prostej w obsłudze bazy danych.

Koncepcje dla województw, a następnie koncepcję krajową, zawierające nie tylko propozycje uzupełnienia sieci, ale także charakterystykę i ocenę ich aktualnego stanu, opublikujemy jako recenzowane wydawnictwa naukowe, część nakładu upowszechniając wśród administracji, zarządców terenu, samorządów, biur planowania przestrzennego itd.

Prace prowadzące do wypracowania koncepcji planujemy na lata 2016-2018. Chętnie nawiążemy kontakt ze wszystkimi zainteresowanymi współpracą osobami, jednostkami administracji – regionalnymi dyrekcjami ochrony środowiska, jednostkami Lasów Państwowych, a przede wszystkim regionalnymi i lokalnymi organizacjami społecznymi.

Opracowanie i upowszechnienie koncepcji to tylko etap wstępny, jednak bez niej nie da się poważnie mówić o racjonalizacji sieci rezerwatów. Niezależnie od rozwoju sytuacji w krajowej ochronie przyrody, posiadanie rzetelnie opracowanej koncepcji, zawierającej rezerwatową „shadow list”, to pierwszy, konieczny krok do poprawy skuteczności ochrony rezerwatowej w kraju.

W akcji zmierzającej do wypracowania koncepcji rozwoju sieci rezerwatów chcemy także zawrzeć element inwentaryzowania leżących poza parkami narodowymi dużych obszarów wolnych od antropopresji, z szansami na utrzymanie bądź odtworzenie tego stanu – „ostoi dzikości”. Jako „ostoje dzikości” rozumiemy obszary o powierzchni co najmniej 500 ha, pozostawione spontanicznym procesom, tj. bez interwencji (z wyjątkiem badań i monitoringu), bez inwestycji i remontów dróg, także niepublicznych dróg leśnych, niepofragmentowane szlakami, drogami, plażami, wodami z publicznym dostępem itd.

Liczymy na zaangażowanie w akcję szerokiego grona przyrodników. Nie oznacza to oczywiście bezkrytycznego przyjmowania wszelkich propozycji, będą one analizowane i weryfikowane przez koordynatorów. Ich wykaz wraz z adresami email znaleźć można w zakładce koordynatorzy regionalni. We wstępnym etapie dane gromadzone będą na prostych kartach obiektów, do wypełnienia w formacie exel

Jeśli znasz spełniający opisane wyżej kryteria, kwalifikujący się do ochrony rezerwatowej, obiekt, i dysponujesz danymi pozwalającymi choćby wstępnie wypełnić kartę – zrób to koniecznie. Jako załącznik potrzebna też będzie mapka z zaznaczonymi proponowanymi granicami obiektu. Propozycje przesłać możesz na adres Klubu, bądź bezpośrednio do koordynatora, który skontaktuje się z Tobą.

Do pobrania:

rezerwaty_karta_zgloszenia.xls

rezerwaty_karta_zgloszenia_pion.xls

koordynatorzy_regionalni.pdf

___________________________________________________________________________

Ochrona kolonii nietoperzy w Parzniewicach Dużych

W miesiącach kwiecień – lipiec 2013 r. Piotrkowskie Towarzystwo Przyrodnicze zrealizowało projekt dotyczący ochrony nietoperzy:

Poprawienie warunków bytowania kolonii rozrodczej nietoperzy z gatunku nocek duży Myotis  myotis występujących w kościele w Parzniewicach Dużych gm. Wola Krzysztoporska. Łagodzenie konfliktów miedzy potrzebą ochrony nietoperzy a interesem społeczeństwa.

W wyniku realizacji projektu osiągnięte zostały następujące rezultaty:

– Poprawienie warunków niezbędnych do zachowania siedliska i  stanowiska nocka dużego w kościele w Parzniewicach Dużych na kolejne lata,

– Zabezpieczenie poddasza kościoła w Parzniewicach przed niszczeniem jego substancji przez guano               i inne nieczystości związane z obecnością nietoperzy,

– Podniesienie świadomości społeczności lokalnej, poprzez prelekcje, prezentacje    i  rozmowy indywidualne dotyczące potrzeby ochrony nietoperzy wynikające z ich roli ekologicznej i ochrony prawnej.

Projekt został dofinansowany ze środków Fundacji Aktywni w Regionie

fundacja              

A tak wyglądały etapy poszczególnych prac związanych z realizacja projektu:

nietoperze-1

Kolonia rozrodcza w nocka dużego kościele w Parzniewicach Dużych

nietoperze-2

Poddasze w trakcie remontu

nietoperze-3

Oznaczenie wlotu nietoperzy czytelnymi napisami

nietoperze-4

Tablica informacyjna programie i ochronie nocka dużego  w Parzniewicach Dużych

nietoperze-5

Kolonia po remoncie 15 lipiec 2013